برنامه ی پزشک خانواده

مروری بر برنامه پزشک خانواده و نظام ا رجاع

پیشگفتار
در جمهوری اسلامی ایران سلامت بعنوان یک حق شناخته شده است و در اصول متعددی از قانون اساسی بر این مساله تاکید شده است. در کشور عزیز ما بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی تلاشهای زیادی برای استقرار یک نظام سلامت مطلوب که پاسخگوی تمام نیازهای جامعه باشد انجام شدهاست که طراحی و استقرار نظام شبکههای بهداشتی درمانی کشور مهمترین این تلاشها بودهاست. اکنون برآنیم با اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع با رویکرد سلامتنگر و توجه به همه ابعاد سلامتی ضمن ارتقای سلامتی فرد خانواده و اجتماع مقدمات عدالت در نظام سلامت را فراهم آوریم.

   پزشک خانواده کیست و چه مسئولیتی دارد؟

پزشکی است که مسئولیت دارد خدمات سلامت را بدون تبعیض سنی، جنسی، ویژگی‌های اقتصادی اجتماعی و ریسک

بیماری در اختیار افراد تحت پوشش خود قرار دهد. او می‌تواند درصورت نیاز بیمار را به پزشک متخصص ارجاع دهد. پزشک

خانواده، سرپرست یک تیم سلامت نیز میباشد. پزشک خانواده جمعیتی مشخص را تحت پوشش خود دارد.

  در صورتیکه پزشک خانواده در محل کار خود حاضر نشود تکلیف چیست؟

هر پزشک خانواده در هنگام عقد قرارداد باید پزشک خانواده دیگری از همان محله را به عنوان جانشین خویش معرفی کند تا در

شرایط خاص به جای او مراجعان تحت پوشش را پذیرفته و خدمات سلامت لازم را به ایشان ارائه دهد. تا آنجا که ممکن است فاصله-ی جغرافیایی پزشک خانواده و پزشک جانشین او باید کم باشد تا مراجعه به پزشک جانشین برای مردم دشواری پدید نیاورد. در صورتیکه به هر علت پزشک خانواده نخواهد و یا نتواند بیش از 15 روز در محل کار خود به ارائه خدمت بپردازد از یک پزشک واجد شرایط بطور موقت به عنوان پزشک جایگزین در همان محل استفاده خواهد شد. 
  آیا بر عملکرد پزشک خانواده نظارت میشود؟
در هر محله یک پزشک خانواده مسئولیت مدیریت و نظارت بر عملکرد پزشکان خانواده و تیم سلامت آن محل را عهده دار است که پزشک خانواده مسئول یا مسئول سلامت محله نام دارد.
  تیم سلامت چه افرادی می باشند؟
گروهی از صاحبان دانش و مهارت در حوزه خدمات بهداشتی درمانی یا توانبخشی که بستهی خدمات سطح اول را در اختیار

فرد، خانواده و جامعه تعریف شده قرار میدهند و مسئولیت آنان با پزشک خانواده است. کلیه افراد جامعه برای دریافت

خدمات بهداشتی و درمانی باید از طریق این تیم وارد زنجیره ارایه خدمات سلامت شوند در غیر اینصورت صد در صد هزینههای

درمانی مربوط را شخصاً پرداخت نمایند.

  در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع چه خدماتی ارائه میشود و چگونه؟
خدمات پزشکی شامل کلیه اقدامات درمانی سرپایی، تجویز داروهای لازم و انجام آزمایشات تشخیص طبی، درخواست مشاوره و پیگیری مراقبتهای انجام شده یا قابل انجام برای جمعیت تحت پوشش و همچنین خدمات توانبخشی پایه و دارای اولویت که باید توسط پزشک خانواده یا تیم سلامت ارائه یا فراهم شود.
  سطوح ارائه خدمات در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع چیست؟
خدمات بهداشتی درمانی و مراقبتهای سلامت در سه سطح دسته بندی شده است:
 سطح یک:
شامل پایگاه پزشک خانواده (مطب تطابق یافته پزشک عمومی از نظر استاندارد فضا، نیروی انسانی، محتوای خدمت، تجهیزات، ساعت کار و ...) و مرکز بهداشتی درمانی مجری برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع است که در جایی نزدیک به محل زندگی جمعیت تحت پوشش قرار دارد و در آن نخستین تماس فرد با نظام سلامت از طریق پزشک خانواده یا تیم سلامت اتفاق می‌افتد. خدمات ارتقای سلامت، پیشگیری و درمان‌های اولیه، ثبت اطلاعات در پرونده سلامت و ارجاع و پی‌گیری بیمار، اجرای برنامه های آموزشی جهت ارتقای سلامت عمومی عمده‌ی خدمات سطح یک را تشکیل می‌دهد که در چارچوب خدمت‌های واحد پزشکی خانواده اقدامات پشگیرانه، ارائه درمانهای اولیه، تجویز دارو، درخواست انجام خدمات پاراکلینیک، درخواست مشاوره، ارجاع بیماران و پیگیری بیماران ارجاعی و همچنین ثبت و ضبط اطلاعات بیماران در پرونده الکترونیک سلامت آنها میباشد که در چارچوب خدمات تیم سلامت و پزشک خانواده شکل میگیرد. تقریباً به ازای هر 10000 نفر جمعیت تحت پوشش یک مرکز مجری برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع وجود خواهد داشت. یک پرستار یا ماما به همراه به همراه پزشک در پایگاه پزشک خانواده مجری برنامه به ارائه خدمت می پردازد.
 سطح دو:
 واحدی تخصصی در نظام سلامت که خدمات درمانی و توانبخشی تخصصی سرپایی یا بستری را در اختیار  ارجاع شدگان از سطح یک قرار می دهد وسپس پزشک خانوادهی ارجاع کننده را از نتیجه کار خویش مطلع می‌سازد. خدمات تخصصی سرپایی، خدمات بستری، تجویز دارو و دیگر محصولات پزشکی و درخواست انجام خدمات پاراکلینیک از فعالیت‌های این سطح است.
 سطح سه:
 شامل خدمات درمانی و توانبخشی فوق تخصصی سرپایی یا بستری، تأمین دارو و دیگر اقلام پزشکی و خدمات پاراکلینیک می‌باشد. بازخورد خدمات این سطح در اختیار سطح ارجاع‌کننده و پزشک خانواده وی قرار می‌گیرد.
  برای ورود به برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع چه باید کرد؟
در هر شهری که برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع اجرا میشود هریک از افراد تحت پوشش یکی از بیمههای پایه حق دارند یکی از پزشکان خانواده را که توسط ستاد عملیاتی معرفی میشوند به عنوان پزشک خانواده خود انتخاب کنند و با ثبت نام نزد آن پزشک، علاقهمندی خود را اعلام دارند. انتخاب پزشک خانواده در محدوده دسترسی از بین پزشکان طرف قرارداد بصورت اختیاری و انتخاب به صورت خانواری است به این معنی که سرپرست خانوار مسئول انتخاب پزشک خانواده است اما انتخاب فردی هم مشروط به درخواست سرپرست با ذکر دلیل و موافقت ستاد عملیاتی شهرستان مقدور میباشد. برای افرادی که به هر دلیل مانند اشتغل ادواری یا خوابگاهی، محل سکونت و محل کار در دو شهر جداگانه باشد، انتخاب محل سکونت یا کار برای ورود به برنامه آزاد است.
  آیا می توانیم پزشک خانواده خود را تغییر دهیم؟
درصورت تغییر محدوده جغرافیایی محل زندگی و یا کار بیمه شده، امکان تعویض پزشک خانواده با انجام هماهنگی لازم با بیمه و ستاد شهرستان بدون هرگونه محدودیتی وجود خواهد داشت. کلیه بیمه شدگان تحت پوشش بیمه ها بر اساس دفترچه معتبر وشماره ملی، احراز هویت شده و در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع توسط پزشکان خانواده ثبت نام می شوند.
  مدت اعتبار و ملاک استحقاق درمان در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع چیست؟
افراد بیمه شده و افراد تحت سرپرستی آنان در برابر حق بیمهای که ماهانه پرداخت میکنند، استحقاق برخورداری از حمایت سازمان بیمهگر در درمان خویش یا دیگر مزیتهای مربوط را دارند. استحقاق درمان در حال حاضر با تاریخ اعتبار دفترچههای بیمه تعیین میشود. بدیهی است افراد فاقد بیمه برابر مقررات حسب مورد تحت پوشش بیمه مربوطه قرار خواهند گرفت. داشتن حداقل سه ماه اعتبار در دفترچه بیمه از شرایط اصلی ثبت نام است. در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع دفترچههای موجود در فاز اول تغییر نمیکند و برای ارجاع به سطوح بالاتر از فرمهای خاص حسب مورد استفاده خواهد شد. برای شناسایی پزشک خانواده هر فرد نام پزشک خانواده در دفترچه بیمه درج میگردد. در آینده کارت هوشمند سلامت جایگزین دفترچهها میگردد.
  پرونده الکترونیک سلامت چیست؟
پزشک خانواده و تیم سلامت برای هر فرد پرونده الکترونیک سلامت تکمیل می نمایند. انجام ویزیت پایه و ثبت کلیه اقدامات، ارجاعات و نتایج خدمات بهداشتی، درمانی و تشخیصی در این پروندهِ برخط صورت می گیرد. پرونده الکترونیکی سلامت به مجموعه اطلاعات مرتبط با سلامت شهروندان اطلاق می‌گردد که به صورت مداوم در طول زندگی افراد به شکل الکترونیکی ذخیره گردیده و بدون محدودیت زمان یا مکان در دسترس افراد مجاز قرار خواهد گرفت. بدین منظور هر مرکز ارائه خدمات سلامت،  مجهز به سیستم اطلاعاتی خواهد بود تا اطلاعات سلامت شهروندان را در کنار خدمات سلامت ارائه شده، به شکل الکترونیکی ذخیره نماید. اطلاعات پرونده سلامت افراد محرمانه بوده و فقط در اختیار افراد مجاز قرار میگیرد و هرگونه سوء استفاده از آن ممنوع و پیگرد قانونی دارد.
  نظام ارجاع چیست؟
مجموعه پزشکان خانواده همراه با مراکز دولتی یا غیردولتی که در سطح دوم و سوم به ارائه خدمات بهداشتی، تشخیصی، درمانی و توانبخشی بصورت سرپائی یا بستری میپردازند، شبکة ارجاع را تشکیل میدهند. ارجاع مجموعه فرایندهایی است که مسیر حرکت و ارتباط فرد را در سطوح سهگانه برای دریافت خدمات مورد نیاز به منظور تامین جامعیت و تداوم خدمات سلامت تعیین میکند. ارجاع پزشک خانواده به پزشک متخصص و ارجاع از متخصص به فوق تخصص از مهمترین ارجاعات است. ارجاع مستقیم پزشک متخصص به پزشک فوق تخصص مقدور نبوده مگر با اعلام و موافقت (تلفنی) پزشک خانواده  یا با بازگشت از ارجاع و اخذ موافقت حضوری پزشک خانواده.
جهت انجام مشاورة درمانی برای استفاده و بهرهگیری پزشک از نظرات تخصصی یا فوق تخصصی یک یا چند متخصص دیگر طی فرآیند تشخیص، درمان و بازتوانی بیمار لزوماً بیمار ارجاع نمی‌گردد و فقط اطلاعات بیمار مورد نظر به پزشک مشاور منتقل می‌شود. بدیهی است در مشاورة درمانی مسئولیت استفاده یا عدم استفاده از نظرات پزشک مشاور بر عهدة پزشک مشاوره کننده می‌باشد. در نظام ارجاع اطلاعات (شرح بیماری، اقدامات انجام شده، داروهای تجویز شده، خدمات پاراکلینیکی مورد نیاز، اقداماتی که احیاناً پزشک خانواده باید انجام دهد، نحوه پیگیری، تعیین تاریخ مراجعه مجدد بیمار و........) مربوط به بیمار از سطح ارجاع شده به ارجاع دهنده انتقال داده میشود.

پزشک خانواده و نظام ارجاع
در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع خدمات بهداشتی درمانی و مراقبتهای سلامت به سه سطح تقسیم شده اند: سطح اول شامل پزشک خانواده و مرکز بهداشتی درمانی می باشد. به ازای هر 10000 نفر جمعیت یک مرکز بهداشتی درمانی در جایی نزدیک به محل زندگی جمعیت تحت پوشش در نظر گرفته شده که یک پزشک خانواده و یک پرستار یا ماما در آن مستقرند. برای افراد تحت پوشش هر مرکز پرونده سلامت تشکیل می شود که اطلاعات بیمار اقدامات درمانهای اولیه تجویز دارو در آن ثبت می گردد . چنانچه بیمار نیاز به دریافت خدمات درمانی یا توانبخشی تخصصی سرپایی یا بستری داشته باشد توسط پزشک خانواده به واحد تخصصی ارجاع داده میشود. پس از مراجعه بیمار به واحد تخصصی و دریافت خدمات درمانی تخصصی اقدامات صورت گرفته در پرونده سلامت بیمار ثبت و گزارش آن به پزشک خانواده ارسال می گردد. چنانچه بیمار نیاز به دریافت خدمات درمانی فوق تخصصی داشته باشد پزشک خانواده وی را به واحد فوق تخصصی ارجاع می دهد. ارجاع مستقیم پزشک متخصص به پزشک فوق تخصص مقدور نیست مگر با اعلام و موافقت تلفنی پزشک خانواده یا با بازگشت از ارجاع و اخذ موافقت حضوری پزشک خانواده.
  آیا مرکزی برای هدایت و راهنمایی بیماران وجود دارد؟
درهر شهرستان با داشتن مرکز callcenter شماره تلفن ترجیحاً 3 یا 4 رقمی منحصر بفرد با تعداد خطوط و اپراتور کافی در تمام مدت 24 ساعت پاسخگوی مردم بوده و آنها را در کلیه مراحل انتخاب پزشک خانواده تا استفاده از خدمات اورژانس و حتی کمک به دریافت خدمات ویژه آنان را راهنمایی می نماید.
  در سفر و زمانی که به پزشک خانواده دسترسی نداریم چگونه از خدمات سلامت بهره مند شویم؟
مسافران در موارد اورژانس مانند سایر بیماران اورژانسی بدون الزام به رعایت نظام ارجاع به مراکز اورژانس مراجعه خواهند نمود. لیکن ساکنین موقت و مسافران میتوانند برای دریافت خدمات با راهنمایی callcenter از خدمات پزشکان خانواده یا کشیک تیم سلامت محل سفر استفاده نمایند.
  در مواقع اورژانسی چه کنیم؟
در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در تمام ساعات شبانه روز برابر نظام سطح بندی برای کلیه ساکنین هر شهرستان دسترسی به خدمات اورژانس فراهم خواهد بود. کلیه افرادی که احساس کنند وضعیت اورژانس دارند میتوانند به پزشک خانواده خود و یا بدون رعایت نظام ارجاع به مراکز اورژانس مراجعه نمایند و این مراکز باید آنان را بپذیرند. لذا مراجعه مستقیم افراد دچار فوریت به واحدهای اورژانس یا بیمارستان‌ها مانعی ندارد. در صورتیکه فرد مراجعه کننده به اورژانس نیازمند خدمات اورژانس نباشد حداقلِ اقدامات تشخیصی و حداقلِ اقدامات درمانی برای او انجام شده و به پزشک خانواده خودش هدایت میشود.
  آیا در روزهای تعطیل و ساعت غیر اداری نیز خدمات پزشکی ارائه می گردد؟ چگونه؟
برای ارائه خدمت در روزهای تعطیل و ساعات غیر فعال برنامه پزشک خانواده:
1. درمانگاههای فعلی روزها حسب نیاز و آمادگی به عنوان مرکز یا پایگاه ها مجری برنامه پزشک خانواده خدمت خواهند کرد در اینصورت در این ساعات تابع مقررات پزشک خانواده هستند.
2. به ازاء هر 30 هزار نفر جمعیت این مراکز فقط ساعت غیر برنامه پزشک خانواده و روزهای تعطیل با حضور حداقل یک پزشک و دو پرستار یا بهیار در درمانگاههای فوق ارائه خدمت خواهند کرد.
3. درمان در این مراکز برای حداکثر 48 ساعت میسر بوده و ادامه درمان به عهده پزشک خانواده فرد میباشد. 

  ورود به برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع
ستاد عملیاتی پزشک خانواده و نظام ارجاع در هر شهری که برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع اجرا میشود پزشکان خانواده را به بیمه شدگان معرفی می نمایند. بیمه شدگانی که سرپرست خانوار هستند با داشتن کد ملی بصورت اختیاری یکی از پزشکان خانواده در محدوده دسترسی را به عنوان پزشک خانواده خود و افراد تحت سرپرستی خویش انتخاب و با مراجعه به وی ثبت نام مینماید. داشتن حداقل سه ماه اعتبار در دفترچه بیمه از شرایط اصلی ثبت نام است. البته انتخاب پزشک خانواده بصورت فردی هم میسر است به شرط اینکه سرپرست خانوار با ذکر دلایل از ستاد عملیاتی شهرستان درخواست نماید و ستاد موافقت کند. افرادی که به هر دلیل مانند اشتغل ادواری یا خوابگاهی، محل سکونت و محل کار در دو شهر جداگانه باشد، انتخاب پزشک خانواده از محل سکونت یا کار اختیاری است. درصورت تغییر محدوده جغرافیایی محل زندگی و یا کار بیمه شده، امکان تعویض پزشک خانواده با هماهنگی بیمه و ستاد شهرستان بدون هرگونه محدودیتی وجود دارد. بیماران اورژانسی و مسافران بدون نیاز به رعایت نظام ارجاع به مراکز اورژانس مراجعه خواهند نمود. هر شهرستان مرکز callcenter با شماره تلفن ترجیحاً 3 یا 4 رقمی منحصر بفرد با تعداد خطوط و اپراتور کافی داراست که بصورت شبانه روزی و 24 ساعته پاسخگوی مردم بوده و آنها را در کلیه مراحل انتخاب پزشک خانواده تا استفاده از خدمات اورژانس و حتی کمک به دریافت خدمات ویژه راهنمایی می نماید. لیکن ساکنین موقت و مسافران می¬توانند برای دریافت خدمات با راهنمایی callcenter از خدمات پزشکان خانواده یا کشیک تیم سلامت محل سفر استفاده نمایند. در مورد کسانی که بیمه شده هستند اما شماره ملی ندارند (تبعه ایران نیستند) علاوه بر دفترچه بجای کد ملی از شماره گذرنامه استفاده می شود که می توان آن را بعنوان جایگزین کد ملی برای اینگونه افراد در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در نظر گرفت.
شماره 4 رقمی 8999 در تهران راهنما و پاسخگوی مردم در زمینه پزشک خانواده و نظام ارجاع می باشد.

  نحوه ورود پزشکان به برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع
پزشکان با دارا بودن شرایط زیر میتوانند به عنوان پزشک خانواده قرارداد ببندند:
1. دارا بودن مدرک دکتری حرفهای پزشکی یا تخصص های ذکر شده در صدر دستورالعمل برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، پروانه دائم و مجوز معتبر کار پزشکی
2. اعلام آمادگی برای همکاری به بیمه ها و ستاد عملیاتی در شهرستان
3. تعهد اینکه فقط در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع اشتغال داشته باشد
تبصره: پزشکانی که نمی توانند یا نمی خواهند بطور دوشیفته تمام وقت در برنامه پزشک خانواده شرکت کنند مشروط به پیشنهاد ستاد شهرستان و موافقت ستاد استان میتوانند با کاهش حداکثر بیمار تحت پوشش متناسب با ساعات کار در برنامه شرکت نماید
4. عقد قرارداد یکساله بدون حق توکیل به غیر
5. تداوم همکاری با برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع منوط به رعایت استاندارد های مندرج در دستورالعمل برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع میباشد و درصورت تخطی از وظایف ستاد شهرستان میتواند با توجه به مقتضیات مربوطه تصمیم لازم را در مورد ادامه یا عدم ادامه همکاری ایشان اخذ نماید
6. گذراندن دوره های آموزشی مرتبط حسب نظر ستاد استانی
7. ارائه بسته خدمت اعلام شده برابر این دستورالعمل و اصلاحات و متمم های بعدی آن
8. آشنایی با مبانی پزشک خانواده و نظام ارجاع
9. تعداد افراد ثبت نام شده به ازاء هر پزشک بسته به نیاز و حسب شرایط منطقه و تائید ستاد استانی بین 500 تا 2500 نفر به ترتیبی که در این دستورالعمل آمده ، خواهد بود.
10. استفاده از پزشک جانشین و جایگزین برابر ضوابط پیشگفت خواهد بود
11. عقد قرارداد با سازمان های بیمه
12. در مورد پزشکانی که در استخدام یکی از دستگاهها بوده و در مرکز بهداشتی درمانی داوطلب اجرای برنامه مشغول خدمت هستند، انجام اقدامات فوق و عقد قرارداد توسط مسئول مرکز مذکور انجام می شود. بدیهی این پزشک، پزشک خانواده افرادی خواهد بود که او را انتخاب کرده اند و تابع کلیه مقررات پزشک خانواده هستند .
13. دارا بودن فضای فیزیکی و تجهیزات مطابق استاندارد اعلام شده برای پایگاه پزشک خانواده
14. بکارگیری یک فرد دارای صلاحیت علمی و حرفه ای ماما یا پرستار ( این فرد باید تعهدات قانونی خود را گذرانده و منعی برای کار نداشته باشد بدون نیاز به داشتن پروانه دفتر کار) که متعهد به ارائه خدمات طبق دستورالعمل کشوری باشد در هر پایگاه (مطب انطباق یافته) پزشک خانواده

  نحوه عقد قرارداد و ارائه خدمت
همه سازمانهای بیمهگر موظفند رأساٌ در چارچوب ضوابطی که ستاد اجرایی کشوری در اختیار میگذارد  با پزشکان خانواده متناسب با تعداد بیمه شده خودشان در آن واحد به منظور خرید خدمات آنان و ماما یا پرستار همکار او با پزشک قرارداد بسته و یک نسخه از آن را به شبکه بهداشت شهرستان مربوطه ارسال نمایند
سازمانهای بیمه گر موظف به عقد قرار داد با شخصیت حقوقی مراکز مجری برنامه پزشک خانواده جهت خرید بسته خدمات تیم سلامت می باشد.
طبق یک بند مستقل در کلیه قراردادهای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع مدیر شبکه بهداشت و درمان (در مرکز استان رئیس مرکز بهداشت شهرستان مرکز استان) ناظر قرارداد و ارائه خدمات بوده و پرداختها برابر این دستورالعمل  به پزشکان و تیم سلامت پس از گزارش و تأئید ایشان قابل انجام است. یادآور می شود در این شرایط مدیر شبکه بهداشت و درمان خود نمی تواند به عنوان پزشک خانواده فعالیت نماید
پزشکان متخصص اطفال و داخلی و پزشکی اجتماعی و عفونی در صورت علاقهمندی میتوانند با همان تعرفه و نقشهای تعریف شده برای پزشک خانواده یا پزشک خانواده مسئول در اجرای فعالیتهای این دستورالعمل مشارکت کنند.
پزشکان متخصص که به عنوان پزشک خانواده قرارداد میبندند مجاز نخواهند بود بیماران را از خود (به عنوان پزشک سطح یک) به خود (به عنوان پزشک سطح دو) ارجاع دهند.
کلیه پزشکان خانواده و متخصص می بایست تمامی تجویزهای پزشکی شامل دارو، پاراکلینیک، مشاوره و سایر اقلام درخواستی را فقط در دفترچههای بیمه بنویسند.
ثبت نام پزشکان با پیگیری ستاد های شهرستان و استان در سامانه سلامت ایرانیان و یا سیستم های الکترونیک متصل به این سامانه انجام و همچنین برای همه افراد که نزد پزشکان خانواده ثبت نام می¬کنند ، پرونده الکترونیک سلامت برخط برابر استانداردهای سامانه جامع و همگانی سلامت ایرانیان تشکیل می شود.
هر پزشک خانواده میتواند حداقل 500 و حداکثر 2500 نفر را در پوشش خود گیرد لیکن ستاد عملیاتی شهرستان پس از تآئید ستاد  استان مجاز است در شرایط استثنایی (مانند کمک به جذب نیرو در مناطق محروم) با گرفتن مجوز از واحد کشوری این سقف را تا 3000 نفر بازای هر پزشک خانواده تغییر دهد. )
کار موظف پزشک خانواده در هفته 44ساعت (جز در روزهای تعطیل رسمی) است .
ساعت کـار تیم سلامت روزانه 8 ساعت در دو نوبت صبح و بعد از ظهر (8 تا 12 و 4 تا 8 و پنج شنبه ها فقط صبح) تعیین می‌گردد. ساعت آغاز و پایان، حسب مکان جغرافیایی و نیازهای منطقه و در موارد و شرائط خاص به پیشنهاد ستاد استانی و با تصویب ستاد اجرایی کشوری مشروط به رعایت دو شیفت و میزان ساعات کار الزامی قابل تغییر خواهد بود.
اشتغال پزشکان خانواده در موارد خاص با تشخیص ستاد عملیاتی شهرستان و تائید ستاد استان به منظور رفع نیاز اورژانس بیمارستان و مراکز شبانه روزی شهرستان محل خدمت، برای مدت محدود تا بر طرف شدن نیاز بلامانع است. ایام فوق در طول هر ماه نباید بیش از سه کشیک شبانه باشد. بدیهی است پرداخت کشیک اورژانس FFS خواهد بود.
پزشک خانواده در هنگام عقد قرارداد ، یک پزشک واجد شرایط را به عنوان جانشین برابر ضوابط این دستورالعمل با اخذ مهر و امضای ایشان معرفی می نماید. نام و نشانی محل کار پزشک جانشین که توسط پزشک خانواده به صندوق بیمه مربوطه و ستاد عملیاتی شهرستان اعلام میشود باید در جایی مناسب نصب شود و به صورتی مشخص به اطلاع همه افراد در پوشش برسد .
در صورتیکه پزشک به هر دلیل نتواند به طور موقت در محل کار خود حاضر شود، لازم است مراتب را حداقل سه روز قبل به صندوق بیمه مربوطه، پزشک جانشین و از طریق پزشک خانواده مسئول به ستاد عملیاتی شهرستان اطلاع دهد. در موارد اضطرار، مطلع ساختن پزشک خانواده مسئول و پزشک جانشین کفایت میکند. پزشک خانواده مسئول محله موضوع را به بیمه و ستاد عملیاتی شهرستان اطلاع خواهد داد. هر گاه پزشک خانواده درطول قرارداد خویش، ناگزیر از ترک دایم محل باشد به منظور رعایت حال جمعیتی که در پوشش خود دارد باید در فاصلهی زمانی دو تا سه ماهه ستاد عملیات شهرستان را از تصمیم خود مطلع سازد.
با دریافت خبر مهاجرت یکی از پزشکان خانواده یا درصورت بروز حوادثی که مانع ادامهی خدمت پزشک باشد، بیمه ها با هماهنگی ستاد عملیاتی شهرستان باید برای جلوگیری از بروز وقفه در خدماتی که به مردم ارائه میشود هرچه زودتر با پزشک خانواده دیگری قرارداد ببندد.
تبصره: نحوه قرارداد، در پایگاه ها (مطب های پزشکان عمومی) و مراکز مجری برنامه یکسان نبوده بطوریکه در پایگاه قرارداد بابت پزشک و همکارش(ماما یا پرستار) با پزشک منعقد میشود و در مراکز مجری با مالک و صاحب امتیاز موسس مرکز عقد قرارداد خواهد شد.